Ostrzeżenie przed wilkami - apel do Mieszkańców

Ostrzeżenie przed wilkami!
W związku z otrzymanymi sygnałami o pojawieniu się wilków, Wójt Gminy Nowa Wieś Wielka prosi mieszkańców oraz osoby przebywające na terenie gminy o zachowanie szczególnej ostrożności na terenach leśnych, zabezpieczanie zwierząt domowych i hodowlanych. Apeluje ponadto do właścicieli psów o szczególny nadzór nad zwierzętami i unikanie spacerów po lesie i okolicach terenów leśnych. Przypomina jednocześnie, że spuszczanie psa ze smyczy w lesie jest zabronione.
Ponadto Wójt Gminy przekazuje przydatne informacje, m. in. w sprawie zasad postępowania w przypadku spotkania  z wilkami oraz działań, których należy unikać, aby ograniczyć zagrożenia ze strony tych zwierząt.

Wilk
Wilk, choć jest drapieżnikiem, który z racji swoich uwarunkowań (rozmiar, uzębienie, szybkość) z reguły boi się ludzi i unika z nimi kontaktu, z natury jest zwierzęciem płochliwym. Spotkania na linii człowiek - wilk mają więc charakter incydentalny i nie mogą być podstawą do podsycania negatywnych emocji lokalnych społeczności, czy podejmowania pochopnych działań zmierzających np. do eliminacji osobników w sytuacjach kiedy nie jest to zasadne.  Wilki to zwierzęta ostrożne, wręcz płochliwe, jeśli nie wchodzimy im w drogę, nie atakują, natomiast zawsze wymagana jest rozwaga. Wilki mają słaby wzrok. Szczególnie za dnia drapieżniki widzą gorzej niż ludzie, nieostro, dostrzegają lepiej obiekty poruszające się niż nieruchome. W przypadku kontaktu z wilkiem należy spokojnie się oddalić. Pod żadnym pozorem nie wolno zbliżać się ani iść za wilkiem. Wilki napotykając człowieka dość długo się przyglądają i dopiero wyczuwając zapach oddalają się. Wyjątkiem mogą być wilki chore lub z rożnych przyczyn przyzwyczajone do obecności człowieka. Dlatego ważne jest, aby unikać z nimi kontaktu, nie zostawiać jedzenia i pilnować zwierząt domowych. Oczywiście wszystkie niebezpieczne zdarzenia z udziałem wilków winny wymagać wyjaśnienia, a przede wszystkim natychmiastowej i zdecydowanej reakcji. Dlatego też wszelkie przypadki pojawienia się wilków na terenach zamieszkałych, które mogą stanowić niebezpieczeństwo, powinny być niezwłocznie zgłaszane bezpośrednio do Wójta Gminy, tel. 52 320 68 68,  607 999 989 lub do najbliższego komisariatu policji.

Metody zabezpieczania się przed wilkami
Hodowcy chcący spać spokojnie, powinni pomyśleć o specjalnych zabezpieczeniach. W związku z tym apeluję o zapewnienie właściwej opieki zwierzętom pozostawianym na pastwiskach, szczególnie we wczesnych godzinach porannych, po wypędzeniu bydła. Zwierzęta pozostawione na pastwiskach położonych w znacznej odległości od zabudowań mogą stać się łatwym celem polowań wilków. Trzeba pamiętać, żeby nie pozostawiać zwierząt na noc na pastwisku bez zapewnienia odpowiedniej opieki.
Jednym ze skutecznych sposobów zabezpieczania zwierząt gospodarskich, hodowlanych są tzw. fladry, czyli kawałki kolorowego, zwykle czerwonego, zwiewnego materiału o wymiarach 10x40 cm, ponaszywane na dość cienki lecz mocny sznurek co 30-40 cm. Należy je rozwiesić wokół pastwiska, najlepiej na wbitych w ziemię żerdziach, w taki sposób, by dolne krawędzie materiału, znajdowały się około 15 cm nad powierzchnią gruntu i mogły swobodnie powiewać na wietrze. Inną metodą stosowaną w wielu gospodarstwach są tzw. pastuchy elektryczne – ogrodzenie w formie dwóch lub trzech przeciągniętych równolegle drutów, z których najwyższy znajduje się na wysokości około 1 m. Wilki odstraszane są od pastucha impulsami elektrycznymi. Ochronę mogą stanowić odpowiednio szkolone do obrony przed wilkami psy, a także ogrodzenia z siatki o wysokości powyżej 2 m, wkopanej na minimum 0,5 m w głąb ziemi.

Dostępne są także publikacje zawierające informacje na temat sposobów zabezpieczania przed szkodami wyrządzanymi przez wilka - Stowarzyszenie dla Natury „Wilk” opracowało Poradnik ochrony zwierząt hodowlanych przed wilkami (https://www.polskiwilk.org.pl/images/plik/2020_Poradnik_och_zwierz_hod.pdf) oraz Po sąsiedzku z wilkami (http://bialystok.rdos.gov.pl/files/aktualnosci/174755/Po_sasiedzku_z_wilkami_news_image.pdf) opracowania autorstwa S. Nowak, R.W. Mysłajek.

Co robić w przypadku szkód wyrządzonych przez wilki?
Zgodnie z art. 126 ustawy o ochronie przyrody Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez m.in. wilki. Na wniosek poszkodowanego wypłacane są odszkodowania za szkody wyrządzane przez ten gatunek przez właściwego miejscowo regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Procedura wypłacania odszkodowań została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową (Dz.U. poz. 645). Wzór formularza wniosku znajduje się na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. W przypadku zaistnienia w/w sytuacji konieczne jest zabezpieczenie martwego zwierzęcia i wszelkich śladów zdarzenia oraz bezzwłoczny kontakt z właściwą miejscowo regionalną dyrekcją ochrony środowiska oraz lekarzem weterynarii, który określi prawdopodobną przyczynę, przybliżony czas zgonu i rodzaj poniesionych obrażeń. Nie należy uprzątać zagryzionego zwierzęcia przed przybyciem komisji szacującej szkodę. Poszkodowany powinien złożyć wniosek o odszkodowanie wraz z kopią dokumentacji hodowlanej, oświadczenie, że zwierzę będące przedmiotem straty jest jego własnością oraz zaświadczenie o zgonie wydane przez właściwego miejscowo lekarza weterynarii. Warto podkreślić, że odszkodowanie nie przysługuje, jeżeli od zachodu do wschodu słońca zwierzę pozostawało bez bezpośredniej opieki.

Jak zachować się podczas spotkania z wilkiem?
Niezależnie od tego jak bardzo będziemy starali się unikać spotkania z wilkiem, jeśli jednak do niego dojdzie, to co powinniśmy zrobić?
W zdecydowanej większości przypadków wilki wyczuwając człowieka same się oddalają. Pod żadnym pozorem nie wolno iść za wilkiem oraz zbliżać się do młodych wilcząt. Samice broniące młodych mogą być groźne. Wilki mają monochromatyczne widzenie, dlatego napotykając człowieka dość długo się przyglądają i dopiero wyczuwając zapach oddalają się. Wyjątkiem mogą być wilki chore lub z rożnych przyczyn przyzwyczajone do obecności człowieka. Dlatego ważne jest aby unikać z nimi kontaktu, nie zostawiać jedzenia i pilnować zwierząt domowych.
Istnieje ryzyko spotkania wilka, ale on generalnie stara się unikać bezpośredniego spotkania z człowiekiem. Należy wtedy dać znać, że jesteśmy – zachowywać się głośno, nie nawiązywać kontaktu wzrokowego, nie należy zachowywać się w sposób nerwowy i w panice uciekać. Trzeba spokojnie odejść, cały czas go obserwując.
Apeluję nie tylko o ostrożność, ale i o zamykanie posesji i zabezpieczenie odpadów komunalnych tak, aby nie stały się one pożywieniem dla dzikiej zwierzyny.
Jednocześnie informuję, że wilki znajdują się pod ochroną i dlatego ich odstrzał jest zabroniony.
Przypominam więc jeszcze raz, co zrobić w sytuacji gdy dojdzie do kontaktu człowieka z wilkiem?
1. Jeśli zwierzę nas nie zauważyło, należy powoli i ostrożnie oddalić się od niego. Możemy przyspieszyć kroku dopiero wtedy, gdy mamy pewność, że zwierzę jest daleko i nas nie widzi.
2. Jeśli wilk nas zauważył, zbliża się do nas, warczy, należy spróbować go odstraszyć, unieść ręce do góry i energicznie nimi machać, dodatkowo wydając głośne okrzyki.
Wilki z natury są zwierzętami płochliwymi i unikają kontaktu z ludźmi, w sytuacji gdy zbliżają się jednak do siedzib ludzkich, to jest to przejaw ich naturalnego instynktu, którym kierują się w poszukiwaniu pokarmu lub zwykła ciekawość. Jednak wilki, podobnie jak każde inne dzikie zwierzęta, mogą zachować się w sposób trudny do przewidzenia, jeśli są prowokowane, chore  lub zranione, a szczególnie wówczas, gdy zostaną oswojone – dokarmiane i przyzwyczajane do pobytu blisko siedzib ludzkich.

O czym należy pamiętać?
1. Nigdy nie dokarmiaj wilków, nawet jeśli zwierzęta wyglądają na wychudzone i wymagające pomocy. Powiadom o ich obecności Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz pobliskie nadleśnictwo i urząd gminy.
2. Mieszkając w pobliżu lasu, przetrzymuj odpadki spożywcze w szczelnych pojemnikach z pokrywami. Resztki żywności pozostawione na kompoście poza ogrodzeniem posesji, w szczególności kawałki mięsa i wędlin, mogą zwabiać wilki. Zainstalowanie oświetlenia z czujnikami ruchu w pobliżu miejsc składowania odpadów kuchennych może odstraszać wilki od podchodzenia w ich pobliże.
3. Jeśli jesteś turystą, spacerujesz po lesie, wędrujesz z plecakiem, biwakujesz w lesie, uprawiasz biegi terenowe lub inne rodzaje aktywności leśnej, jesteś zbieraczem grzybów lub jagód, nie pozostawiaj resztek żywności w koszach na parkingach leśnych, miejscach biwakowych, pod wiatami i w innych miejscach odpoczynku dla turystów, nawet jeśli wydaje się, że są one szczelne i regularnie opróżniane.
4. Jeżeli jesteś fotografem przyrody lub myśliwym, nigdy nie dostarczaj mięsa na nęciska przy czatowniach lub ambonach. Nie ma znaczenia, czy są to szczątki martwych zwierząt dzikich lub hodowlanych, czy też produkty zawierające mięsne składniki, np. karma dla psów. Wilki, dzięki niezwykle czułemu węchowi, orientują się, że to człowiek dostarczył pokarm i mogą zacząć postrzegać ludzi, jako dostarczycieli pożywienia.
5. Jeśli znajdziesz w lesie szczenię wilka, nigdy go nie dotykaj ani nie zabieraj ze sobą, nawet jeśli wygląda na chore i skrajnie wycieńczone. Jeśli masz możliwość, zrób mu kilka zdjęć i sprawdź swoją lokalizację, np. na podstawie aplikacji Bank Danych o Lasach, albo zapamiętaj numer najbliższego słupka oddziałowego i powiadom Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz nadleśnictwo.
6. Jeśli dowiesz się, że ktoś przetrzymuje nielegalnie wilka w niewoli, dla dobra swojego i sąsiadów, natychmiast powiadom Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz urząd gminy.
7. Jeśli mieszkasz w obszarze zamieszkiwanym przez wilki, trzymaj w nocy swoje psy i koty w domu lub w dobrze zabezpieczonych kojcach.
8. Nie pozostawiaj psiej lub kociej karmy na zewnątrz, w miejscach gdzie mogłaby być dostępna dla drapieżników. Może to zwabić wilki w pobliże domostwa. Wilki mogą się przyzwyczaić do stałego źródła pokarmu, a następnie zranić, a nawet zabić, broniącego swojego pożywienia psa lub kota.
9. Jeśli spacerujesz w lesie z psem, prowadź go zawsze na smyczy. Jest to zgodne z obowiązującym w Polsce prawem, a także zapobiega oddalaniu się psa od właściciela i nie naraża go na konfrontacje z wilkiem.